~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
σελίδες της εφημερίδας "Αρκαδικό Βήμα" συντάκτες: Αγαθή Γρίβα-Αλεξοπούλου, Πάνος Αϊβαλής, Πόπη Βερνάρδου, Ζαχαρούλα Γαϊτανάκη,
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Buchhandel Bowker Electre Informazioni Editoriali Micronet Nielsen Book Data

~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~

yfos

yfos
"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν' ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

Κριτική παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Ηλία Σιμόπουλου


Ράθυμες Ώρες στο πλαίσιο  μιας συνο­λ­ι­κής  αναφοράς στο ποιητικό και πνευματικό του έργο*
Φίλιππου Νικολόπουλου
Αν/τη Καθηγητή Κοινωνιολογίας
Παν/μίου Ινδιανάπολης-συγγραφέα



Σήμερα όχι μόνο είναι  μια μεγάλη τιμή και χαρά για μένα να παρουσιάσω την τελευταία συλλογή Ράθυμες Ώρες του κορυφαίου Έλληνα –και ιδιαίτερα Αρκάδα – ποιητή και φίλου Ηλία Σιμόπουλου, αλλά και μια ευκαιρία – για την οποία τον ευχαριστώ βαθύτατα – ν’ αναφερθώ (μέσω της ανάδειξης του ποιητικού του μηνύματος) στο σθένος, την τιμιότητα, τη δικαιοσύνη και την αντίσταση της Ποίησης. Γιατί μπροστά στην πολιτιστική κατρακύλα, την υποβάθμιση των ηθικών και πνευματικών αξιών και την κοινωνική μιζέρια στην οποία μας οδηγούν οι κύκλοι της παγκόσμιας οικονομικής ολιγαρχίας σε πλανητικό επίπεδο, στο όνομα του νεοφιλελεύθερισμού και του  «φονταμεταλισμού» της αγοράς, το όραμα της αντιστεκόμενης ποίησης είναι μια μεγάλη ελπίδα για όσους δεν αποδέχονται το πνεύμα του «Το Ξεπουλήματος», που δίνεται τόσο εκφραστικά και  χαρακτηριστικά απ’ τον μεγάλο ποιητή Αρθούρο Ρεμπώ στο ομώνυμο ποίημά του.Είναι πραγματι μια μεγάλη ελπίδα για όσους κυριολεκτικά σφιχταγκαλιάζουν το αισιόδοξο μαχητικό νόημα του ποιήματος του κορυφαίου ποιητή, που σήμερα τιμούμε, με τίτλο «Ο Αγώνας» (απ’ τις Ράθυμες Ώρες):
«Αγώνας είναι η ζωή
ενάντια στις σφραγισμένες πόρτες
στην ανέλπιδη αναμονή
στο χέρι
που σφίγγει το χέρι που λείπει.
Αγώνας είναι πάντα η ζωή
ενάντια στο φόβο
στους δημαγωγούς
στους κλέφτες
στη μονόφθαλμη δικαιοσύνη
στους θανάτους απ’ την πείνα
και στους άδειους λόγους των πολιτικών.
Αγώνας είναι  η ζωή.
Ώσπου μια μέρα η οργή
να γίνει ποταμός
και στην ορμή του επάνω
να την καθαρίσει από τους
ρύπους της
όπως ο Αλφειός την κόπρο του Αυγεία».
Με την Ηλία Σιμόπουλο μας συνδέει μία μακροχρόνια διαδρομή φιλίας, συνεργασίας  και αλληλοεκτίμησης. Ήδη απ’ τα φοιτητικά μου χρόνια έγινα μέλος του Συνδέσμού Ελλήνων Λογοτεχνών με την δική του  υπογραφή. Ακόμη δεν θα ήταν υπερβολή, αν έλεγα ότι πέρα απ’ ο,τιδήποτε άλλο υπήρξε και μέντοράς μου στην ποιητική γραφή.
Άλλο κοινό μας σημείο αποτελεί το γεγονός ότι ο Η.Σ. υπήρξε και αυτός νομικός (όπως και ο αείμνηστος διακεκριμένος συνάδελφος και φίλος που διετέλεσε Γεν. Γραμματέας του Συνδυασμού Ελλήνων Λογοτεχνών και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών Πάνος Παναγιωτούνης). Ακόμη υπήρξε και αρθρογράφος σε εφημερίδες (ας αναφερθεί ότι απ’ τις πρώτες εφημερίδες στις οποίες έγραφε, ως δημοσιογράφος, στην δεκαετία του 1930, ήταν ο «Νέος Κόσμος», διακεκριμένη και μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα, που ίδρυσε ο θείος μου Αντώνης Νικολόπουλος και βρισκόταν μαχητικά παρά το πλευρό του Ελευθερίου Βενιζέλου στην  παραπάνω δεκαετία ).
Ο τιμώμενος ποιητής δεν υπήρξε ποτέ ο απομονωμένος μέσα στο «γυάλινο πύργο του» τεχνίτης του ποιητικού λόγου. Ήδη απ’ τα νεανικά του χρόνια έδωσε το «παρών» στις τότε αριστερές και προοδευτικές κινητοποιήσεις με συγκεκριμένη δράση. Στο διάστημα 1934-1936 υπήρξε Γραμματέας της Καλλιτεχνικής Επιτροπής στην «Ενωτική Συνομοσπονδία των Εργατών της Ελλάδας», όπου μέλη της ήταν οι κορυφαίοι λογοτέχνες μας Κώστας Βάρναλης, Γιάννης Ρίτσος, Μενέλαος Λουντέμης, κ.ά., και σκηνοθέτης στο εργατικό της θέατρο. Ο αδικημένος εργάτης υπήρξε πηγή έμπνευσης για τον ποιητή και του προσδιόρισε καθήκοντα, που εκφραζόντουσαν όχι μόνο στον ποιητικό λόγο του αλλά και στη συγκεκριμένη πολιτική και κοινωνική του δράση για την οποία πλήρωσε τίμημα βαρύ –αυτός και η όλη του η οικογένεια- στα είκοσι χρόνια που επακολούθησαν μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Ι. Μεταξά.
Το 1936 είχε έτοιμη την ποιητική του συλλογή Εναγώνια στο τυπογραφείο και η λογοκρισία τη σταμάτησε. Αργότερα συνελήφθη απ’ την Ασφάλεια  και βασανίστηκε. Τα χειρόγραφά του κατασχέθηκαν και καταστράφηκαν, όπως κι ολόκληρο το αρχείο του. Οι διώξεις είχαν αρχίσει.
Πήρε μέρος στον πόλεμο του 1940 ως απλός στρατιώτης κι αργότερα στην Αντίσταση κατά των Γερμανών κατακτητών. Το 1946 τόλμησε να κυκλοφορήσει την πρώτη ποιητική του συλλογή, αλλά αμέσως μετά λόγω του εμφυλίου πολέμου και της «μονοκρατορίας» της Δεξιάς, που χαρακτηριζόταν από έντονη μισαλλοδοξία και αδιαπραγμάτευτη αυταρχικότητα απέναντι σ’ όσους «δεν συνεμορφούντο προς τας υποδείξεις», αναγκάστηκε να δώσει προτε­ραιότητα στον αγώνα της επιβίωσης και την καθημερινή βιοπάλη κι έτσι ανέστειλε τη λογοτεχνική του δραστηριότητα και τις δημοσιεύσεις του.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτά τα δύσκολα και επώδυνα χρόνια, χρόνια διώξεων, φόβου και αγωνίας για την επόμενη μέρα, ήταν χαμένος χρόνος για τον ποιητή. Ωστόσο εγώ δε θα συμφωνούσα μ’ αυτή την άποψη. Όχι Ηλία μου, αυτά τα χρόνια δεν ήταν ακριβώς χαμένα. Χρόνια πόνου και θλίψης για όσους απεφάσισαν να σταθούν στην πλευρά του αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη και λευτεριά και υπέφεραν γι’ αυτό δεν είναι  χαμένα. Εγγράφονται ως σοβαρή παρακαταθήκη στο θετικό ενεργητικό της προσωπικότητας και της δράσης όσων είπαν το «Μεγάλο Όχι» (αναφορά στο γνωστό ποίημα του Κ. Καβάφη) και όσων είπαν το μεγάλο «Ναι» στο «Φυλάττειν Θερμοπύλας».
Εγγράφονται στο δυναμικό της συλλογικής ιστορικής μνήμης του κόσμου που αντιτάσσεται στην αδικία και στην τυραννία. Αποτελούν πολύτιμη συνεισφορά στο μακρόχρονο αγώνα των δυνάμεων του φωτός ενάντια στις δυνάμεις της ιδιοτέλειας, της ατομικιστικής απληστίας, της άδικης καταπίεσης και της ανελευθερίας. Όπως και οι αγώνες, τα μαρτύρια και οι θυσίες όλων εκείνων των χιλιάδων ανθρώπων της ευρύτερης δημοκρατικής παράταξης, εκείνους τους χαλεπούς καιρούς, δεν πήγαν χαμένοι και χαμένες. Αποτελούν ακριβώς το μεγάλο, το αμετακίνητο, το αμετάκλητο υπόβαθρο αυτής της αντιστεκόμενης μνήμης, για την οποία μίλησα παραπάνω.
..Κι εσύ Ηλία, είσαι εκεί μαζί τους,πυρφόρος ποιητής, να φωτίζεις, να εμψυχώνεις, ν’ αναμοχλεύεις, να ενδυναμώνεις, να εμπνέεις, φάρος πνευματικός, φάρος καθοδηγητικός.
Κι όταν καταθέτεις τους αγωνιστικούς στίχους σου:
«-Άραγε θα ’ρθει σύντομα η ώρα που των σκλάβων η οργή θα γίνει ξίφος
 και θα κόψει τ’ αδηφάγο χέρι... των μεγαλέμπορων
που λυμαίνονται τα ιερά μας και τα όσια» (Ράθυμες Ώρες)
 έχεις το προνόμιο να λες ότι καταθέτεις μαζί κι αυτά τα προσωπικά πικρά βιώματα του πόνου και του κατατρεγμού εκείνων των χαλεπών καιρών. Για κάποιες ιδέες, για κάποιες αρχές!
Κι αυτή η συλλογική μνήμη, αυτό το βαρύ αμετακίνητο ιστορικό υπόβαθρο έρχεται κάποια στιγμή και γίνεται «ποταμός και στην ορμή του επάνω  καθαρίζει τους ρύπους της ζωής...», (όπως λες και στο ξεχωριστό ποίημά σου «Αγώνας», που αναφέραμε πιο πάνω).
Το 1958 ο ποιητής δημοσιεύει τη συλλογή του «Αρκαδική Ραψωδία», εμπνευσμένη απ’ τον αντιστασιακό αγωνιστή Πολύβιο Ισαριώτη, που ήταν από χρόνια έτοιμη. Στη συνέχεια ακολούθησε και η δημοσίευση άλλων συλλογών. Το δημοσιευμένο έργο του πολλαπλασιάζεται και βαθμιαία αναδεικνύεται. Μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες (Γαλλικά, Ιταλικά, Βουλγαρικά, Τσεχοσλοβακικά, Αγγλικά, Ρωσικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά, Αραβικά, Ινδικά κ.ά). Γίνεται μέλος των γνωστών λογοτεχνικών σωματείων κι αργότερα Γεν. Γραμματέας και Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών. Μετά τη συγχώνευση του Συνδέσμου με την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών δραστηριοποιήθηκε στους κόλπους της τελευταίας και έγινε πρόεδρος της για δύο διετίες μέχρι το 1989. Έχει διατελέσει μέλος της Κρατικής Επιτροπής για τη Συνταξιοδότηση των Λογοτεχνών, της Επιτροπής για τη Βράβευση Θεατρικών Έργων, πρόεδρος της Επιτροπής για την Απονομή των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων και μέλος άλλων κρατικών Επιτροπών, που σχετιζόντουσαν με τέχνη και λογοτεχνία.
Το πνευματικό έργο και η συνολική πνευματική παρουσία του τιμώμενου ποιητή είναι πολυσχιδής. Το ποιητικό του έργο ξεχωρίζει όχι μόνο σε ποιότητα, αλλά και σε ποσότητα. Δημοσιευμένες πάνω από 20 ποιητικές συλλογές, που έχουν εκδοθεί σε τρεις τόμους (Χαιρετισμός στον Πρώτο Ήλιο (1948), Αρκαδική Ραψωδία (1958), Έκτη Εντολή (1959), Το Μεγάλο Ποτάμι (1964), Τεκμήρια(1968), Εναγώνια (1974), Το Μακρινό Ταξείδι (1990), κ.ά. Οι Ράθυμες Ώρες είναι η τελευταία ποιητική του δουλειά. Παράλληλα έχει συγγράψει αρκετές μελέτες για πολλούς γνωστούς Έλληνες ποιητές και λογοτέχνες, στις οποίες διακρίνει κανείς το βάθος της ανάλυσής του και τη διεισδυτικότητά του στον πλούτο της ιστορίας της Ελληνικής λογοτεχνίας (Επαφές και προσεγγίσεις Ι και ΙΙ).
Πέρα από αυτά ο Η.Σ. ανέκαθεν διακρινόταν για την τέχνη του προφορικού του λόγου, γι’ αυτό και σημαντικό μέρος της πνευματικής του αποστολής αποτελείτο από διαλέξεις όχι μόνο σε λογοτεχνικά θέματα αλλά και σε θέματα ευρύτερου πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου. Επίσης μέρος της διεθνούς πνευματικής του παρουσίας ήταν η συμμετοχή του σε πολλά συνέδρια, όπου ο μεστός πνευματικός του λόγος και το ευρύτερο ποιητικό του μήνυμα εκπροσωπούσε επάξια την ελληνική διανόηση.  Ήταν και είναι  μαχόμενος λογοτέχνης, που με το λόγο και την γραφίδα του αγκάλιαζε και τοποθετείτο απέναντι στα προβλήματα του κόσμου υπογραμμίζοντας πάντα, τον τελευταίο καιρό, την αξιακή κατάπτωση των ημερών μας και την ανάγκη αντίστασης ενάντια στις χυδαίες υλιστικές αντιλήψεις, που επικρατούν στο Δυτικό κόσμο της συσσώρευσης υλικών αγαθών, των τεχνολογικών εφευρέσεων και της άκρατης καταναλωτικής τάσης απότοκης των μηχανισμών διατήρησης και αναπαραγωγής του παγκοσμιοποιημένου πια καπιταλιστικού συστήματος. Όπως χαρακτηριστικά γράφει στο ποίημα του «Γράφω για όλους» (Ράθυμες Ώρες): «Γράφω για σας. Γράφω για όλους. Γι’ αυτούς που φύγαν, γι’ αυτούς που θα ’ρθουν...).
Για το ποιητικό έργο του Η.Σ. θα μπορούσε κανείς να μιλά για ώρες. Η ανάλυση του ποιητικού του μηνύματος έχει πολλές διαστάσεις. Έχει διάσταση έντονα αγωνιστική και κοινωνική, διάσταση πατριωτική, βιωματική (με τονισμένο το στοιχείο της μνήμης της γενέθλιας Αρκαδικής δηλ.), στοχαστική, ακόμη και προφητική.

                                                     ~~~~~~~

Ωστόσο ο περιορισμός του χρόνου δεν μας επιτρέπει ν’ αναφερθούμε στο σύνολο του έργου του, όσο θα θέλαμε. Γι’ αυτό και περνάμε στο δεύτερο μέρος της σημερινής ομιλίας μας, δηλαδή στην αναλυτική παρουσίαση της τελευταίας ποιητικής του δουλειάς Ράθυμες Ώρες, που καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της σημερινής τιμητικής εκδήλωσης υπέρ του προσώπου του.
Διαβάζοντας τις Ράθυμες  Ώρες ανενδοίαστα μπορείς να πεις ότι χαίρεσαι συμπύκνωση ποιητικής γραφής  και εξαιρετικά μεστό ποιητικό συμβο­λισμό. Πρόκειται για μια πυκνότητα ποιητικού λόγου και ένα συμβολισμό άμεσα συνδεδεμένο με μία ασταμάτητα ανοδική πορεία πνευματικής ωρίμανσης, με κατεύθυνση πάντα τις κορφές της σοφίας και με στροφέα την καταξίωση της ίδιας της ζωής. Στίχοι λιτοί αλλά γεμάτοι, βαθείς, ισοδύναμοι, με μακρινές διαδρομές αποκαλυπτικής σκέψης:
«...Η Ζωή είναι μεγάλη, δεν μπορούμε ν’ αντέξουμε τις μνήμες της. Μόνον οι κραυγές των ποιητών φτάνουνε σαν αύρες» (απ’ το ποίημα Οι Κραυγές των Ποιητών”). Στίχοι απέριττοι και βαθιά φιλοσοφημένοι, που θυμίζουν αυτή τη στοχαστική διάθεση, που παρουσιάζεται και σ’ ορισμένα ποιήματα του Κ. Καβάφη (αυτή τη «κλίση του προς το Σύμπαν», όπως έχει λεχθεί για το μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή).
«...Έζησες λάθρα
με το φόβο του θανάτου
ή μαχητής
με τη σοφία του ευ ζην»
(απ’ το ποίημα “Το Δώρο της Ζωής”)
Στίχοι αντάξιοι του μεγάλου Αλεξανδρινού.
Μιλώντας για ποιητικό λόγο αρκετές φορές έχω υπογραμμίσει ότι μέσα στα βασικά καταστατικά στοιχεία του βρίσκεται η λέξη, η ποιότητά της , το συμβολικό  βάθος της, η πυκνότητά της, το «ανοίκειο» της λέξης ή η νέα «ανοίκεια» σημασία της ( ανάλογα με το πώς την τοποθετείς μέσα στο οικοδόμημα των στίχων σου ) η «ανάταση» της λέξης ή ακόμη και η «εξαΰλωσή» της. Υπάρχουν λέξεις – «πελάγη»,  λέξεις – «βουνά», λέξεις – «μαχαίρια», λέξεις – «ανοίγματα ουρανών», λέξεις που «πυροβολούν», λέξεις που «πονούν», λέξεις που «ανασταίνουν» (σ’ αυτό το σημείο μπορούμε να θυμηθούμε και τις γλωσσοκεντρικές απόψεις του αείμνηστου φίλου λογοτέχνη και θεωρητικού της ποίησης Ανδρέα Παγουλάτου). Κι η λέξη βεβαιώνει τη σημαντικότητά της όχι στην απόλυτη εκφορά της, αλλά στη σχέση της με τα άλλα σημεία του ποιητικού λόγου, δηλαδή σε σχέση με το πώς και ύ τοποθετείται μέσα στο σύνολο του λεκτικού ποιητικού οικοδομήματος και στις επιμέρους γωνιές του (σ’ αυτό το σημείο σκόπιμο είναι να θυμηθούμε τις στρουκτουραλιστικές απόψεις του γλωσσολόγου Saussure σχετικά με τη γλώσσα ως σύστημα συμβόλων).
Κατ’ εξοχήν, λοιπόν, στην ποιητική γραφή των Ράθυμων Ωρών παρατηρείς το πόσο εύστοχα επιλέγεται και τοποθετείται η «λέξη» κι αναδεικνύει τις διαστάσεις της σημασίας της, όχι μόνο με την απόλυτη βαρύτητα του κυριολεκτικού νοήματός της, αλλά κυρίως στη «σχεσιολογία» της με το σύνολο των στίχων και την υποβλητική διαπλοκή των ποιητικών εικόνων (κι έτσι η «οικία» λέξη μεταβάλλεται – μεταμορφώνεται θα ’λεγε κανείς – σε «ανοίκεια» ή εμπλουτίζει εξαιρετικά το νόημά της). Κι αυτό ο ποιητής μπορεί να το πετυχαίνει όχι αναγκαστικά με περίσσεια ή πολυπλοκότητα λόγου, αλλά μέσα στο πλαίσιο σχημάτων έλλειψης και αφαίρεσης, πράγμα που απαιτεί ακόμη περισσότερη τέχνη.
«Πατρώα γη...
Μετρώ με δέος τα υπέρ και τα κατά...
Είν’ όμορφη η ζωή!
Για να εισβάλλει ανοίγουν παράθυρα.
Ένα παράθυρο είναι  η ποίηση»
(Απ’ το ποίημα «Πατρώα Γη»)
«Όμως αγέραστη καρδιά
σα βάρκα του Οδυσσέα λάμνει ακάθεκτη...»
(Απ’ το ποίημα «Εδώ»)
«...Χαίρω γι’ αυτά που τόλμησα.
Οι πράξεις  που δεν έκαναν με καίνε)
(Απ’ το ποίημα «Σύμπαν»)
«...Παιχνίδι όμορφο
παιγμένο με πολλές ατέλειες η ζωή»
(Απ’ το ποίημα «Ζωή»)
«...Τα ίδια ερωτήματα που με βασάνιζαν μικρό παιδί, μένουν και σήμερα το ίδιο αναπάντητα...
Άραγε θα μπορέσει κάποιος κάποτε να μας αποκαλύψει το ανείπωτο;»
(Απ’ το ποίημα «Το Ανείπωτο»)
«...Όμως ατίθασες σε λέξεις
φρούριο απόρθητο
ματαίωναν την κάθε μου προσπάθεια
και ικετεύω τη συγγνώμη σας τις φοβερές
πληγές ν αντέξω του ποιήματος»
(Απ’ το ποίημα «Πληγές του Ποιήματος»)
Κι εδώ σ’ αυτούς τους τελευταίους πυκνούς στίχους συναντιέσαι με την κορύφωση του πνευματικού μόχθου για την ποιητική δημιουργία μέσω της ορθής επιλογής των λέξεων. Ο  ποιητής όσο μοχθεί και ματώνει για ” ν’ ανοίξει τα παράθυρα της ποίησης» μέσω του κρυφού μεγαλείου της λέξης, τόσο συνειδητοποιεί την ατέλειά του, ακριβώς γιατί τα κριτήρια της τέχνης του στέκονται πολύ υψηλά! Ακριβώς μέσ’ απ’ τον πόνο, την αγωνία, το «καμίνι» της έντασης, όπου παλεύει να συνταιριάξει «το ανείπωτο της ποίησης» με την «πεπερασμένη μορφή των λέξεων» και να ξεπεράσει τις ατέλειές τους και τα μεταξύ τους χάσματα, αντιλαμβάνεσαι τα αυστηρά κριτήρια της τέχνης του ποιητή!
Δίκαια, λοιπόν, διατυπώνουμε την άποψη ότι αρκετοί απ’ τους στίχους του Η.Σ. είναι αντάξιοι του μεγάλου Αλεξανδρινού (Ακόμη σ’ αυτό το σημείο δικαιούμαστε να θυμηθούμε και τον εθνικό μας ποιητή Δ. Σολωμό, που «καιγόταν» κυριολεκτικά μέσα στην αγωνιώδη προσπάθειά του για όλο και περισσότερη «άρτια» και «πυκνή» ποιητική έκφραση, προσπάθεια που, ως γνωστόν, κορυφώθηκε στους Ελεύθερους Πολιορκημένους).
Στις Ράθυμες Ώρες (που περιέχουν βέβαια και ποιήματα που έχουν επιλεγεί από παλιότερες ποιητικές συλλογές) ο ποιητής διασχίζει «πεδιάδες και όρη» ζωής και στοχασμού, διεισδύει σε «κρύπτες» του εσωτερικού του κόσμου, και ζυγιάζεται και αναμετριέται με την ίδια την πορεία των δικών του προσωπικών εμπειριών και εσωτερικών βιωμάτων, τολμά ν’ ανατείνει σ’ αιθέριες σφαίρες, παρ’ όλους τους «Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες» των περιπετειών και των σκαμπανεβασμάτων της ζωής, για να καταλήξει στο ασφαλές λιμάνι της καταξίωσης της ζωής, στην σεμνή αποδοχή του «ματωμένου μόχθου της», στην εύρεση του ώριμου, χωρίς μαξιμαλισμούς και πλατιασμούς, νοήματός της, στην τελική διατύπωση ενός μετριοπαθούς, αλλά στέρεου αισιόδοξου μηνύματος:
«Σε ώρες ράθυμες αντιμετράς τα λάθη σου, τις λιγοστές επιτυχίες της ζωής και τα πολλά σου όνειρα. Δεν την απαξιώνεις την τιμάς. Και φεύγεις ήρεμος αφήνοντας δώρο πολύτιμο στους νέους την Ελπίδα» (Απ’ το ποίημα «Ελπίδα»).
Το μήνυμα της τελευταίας αυτής της ποιητικής συλλογής του Η.Σ. αποτελεί απαύγασμα σοφίας, ήρεμη και σεμνή κορύφωση μιας πνευματικής πορείας, που με προσεγμένα λεκτικά σχήματα και πυκνούς συμβολισμούς, βρήκε τη μεστή ποιητική της έκφραση υψηλών κριτηρίων, τα κορυφαία “καταφατικά “ποιητικά της μιλήματα».
Και η επιλογή των ποιημάτων από άλλες ποιητικές συλλογές δεν έγινε τυχαία. Στις Ράθυμες Ώρες θα συναντήσεις συμπυκνωμένα όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σύνολο των ποιητικών έργων του Η.Σ.
Κοινωνικό: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «Αγώνας», «Οι Πυρκαγιές», «Για σας Γράφω», «21ος αιώνας».
Πολιτικό: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «21ος αιώνας», «Οι Πολιτικοί».
Αγωνιστικό-Πατριωτικό: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «Πολύβιος Ισαριώ­της», «Ηλέκτρα Αποστόλου».
Βιωματικό: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «Η τύχη των Αγριμιών», «Η Ζωή», «Η Ελπίδα».
Βιωματικό – νοσταλγικό με ομφαλό τη γενέθλια Αρκαδική Γη: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «Το Λύκαιο», «Το Στάδιο των Λυκαίων», «Ύμνος των Λυκαίων», «Κραμποβός.», «Εδώ», «Ο Πατέρας μου», «Η Μητέρα μου».
Στοχαστικό: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «Το Ανείπωτο», «Το Σύμπαν», «Δώρο της Ζωής».
Φυσιολατρικό: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «Η Μαγεία του Δάσους»
Συμβολικό: Ας αναφέρουμε τα ποιήματα: «Κραυγή των Ποιητών», «Οι πληγές του Ποιήματος», «Πλοίο Ταχύπλοο».
Και μέσα απ’ όλα αυτά τα στοιχεία διαλέγεις και πραγματοποιείς τους ποιητικούς συγκερασμούς σου, «ανακαλύπτεις», «οργανώνεις» και «δένεις» τις «εσωτερικές συνομιλίες» των επιμέρους ποιημάτων, ανάλογα με τις αξιακές επιλογές και κλίσεις σου. Έχει λιτότητα αλλά πολυσημία ο ποιητικός καμβάς της συλλογής.
Θα θέλαμε να τελειώσουμε την παρούσα κριτική παρουσίαση μ’ ένα μήνυμα μαχητικό κι αντιστασιακό, το μήνυμα που ξεπηδά απ’ ποιήματα «Αγώνας» και «Πολύβιος Ισαριώτης» (ποίημα διαλεγμένο όχι τυχαία απ’ την Αρκαδική Ραψωδία). Πρόκειται για μήνυμα αιχμηρό που ξεσκεπάζει και «στήνει κυριολεκτικά στον τοίχο» εκείνους τους «ολόγυμνους» πολιτικούς (που στηλιτεύει, με λεπτό αλλά και σαρκαστικό τρόπο, το ποίημα «Οι Πολιτικοί») κι εκείνους τους «αθέατους στα παρασκήνια μεγαλέμπορους» με «τ’ αδηφάγο χέρι», που τόσο φρικιαστικά παρουσιάζονται στο ποίημα «Τ' Αδηφάγο Χέρι»:.
«Ολόγυμνοι και ψεύτικοι πολιτικοί...
Αθέατοι μεγαλέμποροι»
Να τρέμετε το πνεύμα της Δικαιοσύνης και Λευτεριάς που ξεπηδά παντοδύναμο μέσα απ’ τις ηρωϊκές στάσεις ανθρώπων σαν τον Πολύβιο Ισαριώτη , την Ηλέκτρα Αποστόλου κι άλλων παρόμοιων αγωνιστών!
Ας αναφωνήσουμε λοιπόν όλοι οι εραστές της αντιστεκόμενης και μαχόμενης ποίησης:
Να τρέμετε «την οργή που θα γίνει ποταμός» και “ποταμός που με την ΟΡΜΗ  του θ’ αγωνιστεί για την ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ»


_______________________________________
*   (Το παρόν κείμενο υπήρξε κεντρική ομιλία στην τιμητική εκδήλωση 
υπέρ του Ηλία Σιμό­πουλου, που έλαβε χώρα την 30η Οκτωβρίου 2011 
στο Πνευματικό Κέντρο Μεγαλόπολης)

Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2012

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΜΑΧΑΙΡΑ με τίτλο "ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ (1821-2012) ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΥΠΟΤΕΛΕΙΑ"


  Ε κ δ ή λ ω σ η..............................  



Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η

Οι εκδόσεις «Προσκήνιο-ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΔΕΡΑΤΟΣ»
έχουν την ευχαρίστηση να σας καλέσουν στην παρουσίαση του βιβλίου

του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΜΑΧΑΙΡΑ
ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ
(1821-2012)
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΥΠΟΤΕΛΕΙΑ

την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2012 και ώρα 7:00 μ.μ.
στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, (Ακαδημίας 60)
Για τον (συγγραφέα και το βιβλίο θα μιλήσουν οι: 
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ, ομ. Καθηγητής  Πανεπιστημίου
ΚΩΣΤΑ ΜΠΕΗΣ, ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου,
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΞΙΝΟΣ, Δικηγόρος (πρώην πρόεδρος Δ.Σ.Α.)

Την εκδήλωση θα συντονίσει ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΔΕΡΑΤΟΣ,  Σκηνοθέτης – εκδότης

ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ: Αμυκλών 19, Χαλάνδρι 152 31
Τηλ.: 210 6726.600 – Fax: 210 6711.004

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

Διαγωνισμός Ποίησης για νέους στην Αρκαδία


Η Ένωση Αρκάδων Λογοτεχνών σε συνεργασία με τον Φιλοτεχνικό Όμιλο Τρίπολης διοργανώνουν διαγωνισμό ποίησης. 
Αναλυτικότερα:
Προκηρύσσουμε «Διαγωνισμό ποίησης» για νέους από 14 μέχρις 18 ετών, που κατάγονται ή διαμένουν στην Αρκαδία – μαθητές ή εργαζόμενους.

Όροι Συμμετοχής:
Τα ποιήματα δεν μπορεί να υπερβαίνουν τους 40 στίχους ή να είναι λιγότερο των 10 στίχων (ομοιοκατάληκτος, λυρικός, ελεύθερος στίχος) και να είναι γραμμένα στην Ελληνική γλώσσα.
Οι διαγωνιζόμενοι θα αποστέλλουν τα ποιήματα, σε σελίδα Α4 τυπωμένα σε ηλεκτρονική μορφή, στην διεύθυνση: Φιλοτεχνικός Όμιλος Τρίπολης, Εθνομαρτύρων 25, Τ.Κ. 22100 Τρίπολη
Στο εξωτερικό του φακέλου δεν θα αναγράφεται καμία άλλη ένδειξη, ενώ στο εσωτερικό του φακέλου αυτού και σε μικρότερο φάκελο θα αναγράφονται τα στοιχεία του διαγωνιζομένου (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, ηλικία, ιδιότητα, σχολείο αν είναι μαθητής, τηλέφωνο κ.λ.π.). Στο ποίημα δεν θα αναγράφεται το όνομα ή τίποτα άλλο που να προδίδει την ταυτότητα του διαγωνιζομένου.
Ειδική πενταμελής κριτική επιτροπή θα μελετήσει όλες τις συμμετοχές και θα προκριθούν τα 15 καλλίτερα. Κατόπιν αυτού θα γίνει εκδήλωση προς τιμήν των διαγωνιζομένων και θα βραβευθούν τα τρία πρώτα, βάση της βαθμολογίας που θα έχουν λάβει. Η ημερομηνία αυτής της εκδήλωσης θ’ ανακοινωθεί.
Όλοι οι συμμετέχοντες θα πάρουν αναμνηστικό έπαινο, οι δε τρεις πρώτοι θα λάβουν ένα μικρό συμβολικό ποσό (150, 100, και 50 ευρώ).
Ως τελευταία ημέρα συμμετοχής ορίζεται η 31-12-2012. Απόδειξη αυτού προς αποφυγήν ενστάσεων θα αποτελεί η ταχυδρομική σφραγίδα.
Οι συμμετέχοντες δημιουργοί έχουν την πλήρη ευθύνη για την τήρηση των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι διοργανωτές απαλλάσσονται από κάθε σχετική ευθύνη.

Πληροφορίες και τους όρους συμμετοχής θα τους βρείτε:
Στην ηλεκτρονική σελίδα του Φ.Ο.Τ: filotexnikostr.blogspot.gr
Στο www.thanorama.gr
Στα τηλέφωνα:  2710 23 75 26 6936 520 713 6972 609 733
Πηγή: leonidion.gr

Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

Εκδήλωση προς τιμή του John Anton (Γ. Αντωνόπουλος)

Καθηγητή Πανεπιστημίου Ν. Φλόριδας
την Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012 στις 7.00 μ.μ. 
στον Παρνασσό Πλατεία Καρύτση (αίθουσα Παλαμάς)




εφημερίδα "Αρκαδικό Βήμα" Οκτ. 2012 αρ. φ. 239



~~~~~~




JOHN P. ANTON (AΝΤΩΝΌΠΟΥΛΟΣ)



Distinguished Professor of Greek Philosophy and Culture - Ph. D. Columbia University - Eπίτιμος Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών 1992 - Επίτιμος Διδάκτωρ Παιδαγωγικής και Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Πατρών 2004 - Επίτιμος Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2005 - Επίτιμος Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2008 - Αντεπιστέλων Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών


______________________________________
δείτε περισσότερα στο: http://arkadika.blogspot.gr/

Τρίτη 13 Νοεμβρίου 2012

Τον Οδυσσέα Ελύτη τίμησε χθες η Google με ένα ειδικό doodle στο λογότυπό της στο google.gr.


101 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ

Η Google «έβαλε» τον Ελύτη στο λογότυπό της

Η Google «έβαλε» τον Ελύτη στο λογότυπό της


Τον Οδυσσέα Ελύτη τίμησε χθες η Google με ένα ειδικό doodle στο λογότυπό της στο google.gr. Στις 2 Νοεμβρίου συμπληρώθηκαν 101 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου ποιητή και νομπελίστα, το 1911.
Η εικόνα στο λογότυπο της Google απεικονίζει τον ποιητή στη θέση του γράμματος «L», ενώ στα δύο «ο» βρίσκονται ένα καράβι, ένα τσαμπί σταφύλι και μια ελιά, παραπέμποντας στη ρήση του: «Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει, με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις».
Ο Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996) είναι το φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη του Παναγιώτη, ενός από τους σημαντικότερους Ελληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Τα ποιητικά του έργα «Αξιον Εστί», «Ο μικρός ναυτίλος», «Τα Ρω του Ερωτα», «Ηλιος ο πρώτος», «Το Μονόγραμμα» είναι ίσως τα πιο γνωστά του έργα. Σημαντική στιγμή για τον ίδιο αλλά και για τα ελληνικά γράμματα είναι το έτος 1979, οπότε και τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης.
Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του περιελάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ενωσης Κριτικών Εργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.

Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2012

Διημερίδα για τον J.J. Rousseau

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ

«Ο J.J. ROUSSEAU KAI Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ.
300 XΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ (1712-2012)»


Με αφορμή τη συμπλήρωση 300 ετών από τη γέννηση του J.J. Rousseau, ο Τοµέας Φιλοσοφίας του Τµήµατος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, το Εργαστήριο Φιλοσοφικής Έρευνας πάνω στο Φαντασιακό της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου και το Τµήµα Πολιτικών Επιστημών του Δηµοκριτείου Πανεπιστηµίου Θράκης, διοργανώνουν επιστημονική διημερίδα µε θέμα: «Ο J.J. Rousseau και η εποχή µας – 300 χρόνια από την γέννησή του (1712-2012)».

Η διημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο και την Κυριακή, 10 -11 Νοεµβρίου 2012 στο κτήριο «Κωστής Παλαμάς» (Ακαδημίας 48 & Σίνα), με τη συμμετοχή διαπρεπών Ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Η είσοδος για τους ενδιαφερόμενους θα είναι ελεύθερη και η έναρξη των Συνεδριών θα αρχίζει στις 9.00.

Οι ομιλητές θα επικεντρωθούν σε θέματα που αφορούν στην πολιτική, ηθική και κοινωνική φιλοσοφία του Rousseau, τις παιδαγωγικές του απόψεις, το πνευματικό περιβάλλον της εποχής του, την πρόσληψη του έργου του καθώς και στην επικαιρότητά του στην εποχή µας.

Ο J.J Rousseau (1712–1778) υπήρξε μια από τις πλέον εμβληματικές μορφές του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, επηρεάζοντας βαθύτατα με το έργο του πολλούς συγχρόνους του και μεταγενέστερους διανοητές. Έγινε ευρύτερα γνωστός μετά τη βράβευση του δοκιμίου του Λόγος για τις επιστήμες και τις τέχνες (1750), με το οποίο επέκρινε τις συμβάσεις του δυτικού πολιτισμού. Έκτοτε μέσα από το πλούσιο έργο του, με χαρακτηριστικότερα δείγματα τοΚοινωνικό Συμβόλαιο και τον Αιμίλιο, άσκησε ριζοσπαστική κριτική στην κυρίαρχη αντίληψη της εποχής για την κοινωνία, την πολιτική, το δίκαιο, τη θρησκεία, τη γνώση, τη διαπαιδαγώγηση των νέων, τον πολιτισμό και άλλα ενδιαφέροντα θέματα, ανοίγοντας τον δρόμο για την ιδεολογική ανατροπή που κορυφώθηκε με τη Γαλλική Επανάσταση.




Rousseau_Programma.pdf
398 K Προβολή Λήψη αρχείου

afisa_rousseau.pdf
3792 K Προβολή Λήψη αρχείου

Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2012

Έτος Βρεττάκου 2012 Διήμερο επιστημονικό συνέδριο «Νικηφόρος Βρεττάκος: Ποίηση και Ιστορία»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ


ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 & ΣΑΒΒΑΤΟ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ / ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ Κτίριο οδού Πειραιώς

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ (ΕΚΕΒΙ) - ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ
ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ


Το διήμερο συνέδριο με τίτλο «Νικηφόρος Βρεττάκος: Ποίηση και Ιστορία», που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 9 και το Σάββατο 10 Νοεμβρίου, αποτελεί κορύφωση των επίσημων εορταστικών εκδηλώσεων προς τιμήν του ποιητή, με αφορμή την επέτειο των εκατό χρόνων από τη γέννησή του, στο πλαίσιο του «Έτους Νικηφόρου Βρεττάκου 2012».
Στόχος του συνεδρίου είναι η ανάδειξη του Νικηφόρου Βρεττάκου ως ανθρώπου και δημιουργού μέσα από το λογοτεχνικό έργο του, τις πνευματικές αναζητήσεις του σε συνάρτηση με την Ιστορία και το ιδεολογικό του υπόβαθρο, χάρη και σε μαρτυρίες προσωπικοτήτων από τον χώρο των γραμμάτων που επισημαίνουν και αναδεικνύουν την παρουσία του στο πλαίσιο της νεοελληνικής γραμματείας.


Το συνέδριο θα λάβει χώρα στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη – Κτίριο Πειραιώς με τη συμμετοχή 20 μελετητών του έργου του, προερχόμενων από τον χώρο της ποίησης, της κριτικής, της πανεπιστημιακής έρευνας:

Γιώργος Ανδρειωμένος, Δημήτρης Βλαχοδήμος, Κώστας Βρεττάκος, Αγγέλα Γιώτη, Κωστής Δανόπουλος,Aλέξης Ζήρας, Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, Δημήτρης Κόκορης, Ντέιβιντ Κόνολι, Αθηνά Κωστάκη-Βεζύρογλου, Δώρα Μέντη, Χριστίνα Ντουνιά, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Τίτος Πατρίκιος, Vincenzo Rotolo, Βασίλης Ρούβαλης, Ελενη Τζινιέρη-Τζανετάκου, Λίζυ Τσιριμώκου, Έλλη Φιλοκύπρου, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου.

Την πρώτη ημέρα θα προβληθεί η βιογραφική ταινία «Περιουσιακά στοιχεία» της Αθανασίας Δρακοπούλου, ενώ την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου θα κηρύξουν ο Πρόεδρος Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου κ. Θανάσης Βαλτινός και ο Διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη κ. Άγγελος Δεληβοριάς.

Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Κώστας Τζαβάρας.


Το συνέδριο συνδιοργανώνουν το Μουσείο Μπενάκη και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ).Πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού – Γενική Γραμματεία Πολιτισμού.

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012

Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα: "Στον χώρο του θεάτρου έχουμε ανάγκη από αξιόπιστα και δημιουργικά θέατρα, που θ’ αγκαλιάσουν το κοινό της περιφέρειας"

 The Game Is Over...
Του Πάνου Σκουρολιάκου  

Στον χώρο του θεάτρου έχουμε ανάγκη από αξιόπιστα και δημιουργικά θέατρα, που θ’ αγκαλιάσουν το κοινό της περιφέρειας και θα το αντιμετωπίσουν με μέτρο την ποιότητα και ταυτόχρονα τη λαϊκότητα δημιουργώντας μια ευρύτερη πνευματική κίνηση στην ελληνική περιφέρεια.


Όταν το 1983 η Μελίνα Μερκούρη ως υπουργός Πολιτισμού εισήγαγε τον θεσμό των ΔΗΠΕΘΕ, ένα παλιό όνειρο των ανθρώπων του θεάτρου, έγινε πραγματικότητα. Δημιουργήθηκαν στην ελληνική περιφέρεια θέατρα οργανωμένα, με υλικοτεχνική υποδομή, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, και ακόμα ρεπερτόριο, καλλιτεχνικούς συνεργάτες, επαγγελματική παραγωγή. Η περιφέρεια σταμάτησε να είναι κάλαθος αχρήστων αθηναϊκών θιάσων που στις περισσότερες των περιπτώσεων περιέφεραν τα φαντάσματα των παραστάσεων που παρουσίαζαν στο κέντρο.

Αναγνωρίστηκε ο σεβασμός που οφείλει ο κόσμος του θεάτρου στους εκτός των μεγάλων πόλεων κατοίκους. Ζητούμενο ήταν να οργανωθούν ρεπερτόρια και θεατρικοί προσανατολισμοί προσαρμοσμένοι στο κοινό της περιοχής. Κλειδί, ο καλλιτεχνικός διευθυντής, που θα συντόνιζε το έργο του θεάτρου, θα ενέπνεε τους εργαζόμενους, θα κέρδιζε την εμπιστοσύνη του τοπικού μα στη συνέχεια και του ευρύτερου ελλαδικού κοινού.

Ο νόμος που διέπει τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, προβλέπει την οικονομική επιχορήγηση από το υπουργείο Πολιτισμού και τον δήμο όπου έχει την έδρα του το θέατρο. Ακόμα ορίζει ένα Διοικητικό Συμβούλιο που ελέγχεται από τον οικείο δήμαρχο και εκλέγει τον καλλιτεχνικό διευθυντή. Υπάρχει ένα ελάχιστο υποχρεώσεων σε αριθμό θεατρικών παραγωγών και παραστάσεων κατ’ έτος. Για το ρεπερτόριο, την πρόσληψη των συνεργατών, τον προϋπολογισμό και ότι έχει να κάνει με τη λειτουργία του θεάτρου, αποφασίζει το Δ.Σ.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής εισηγείται και έχει την ευθύνη της υλοποίησης. Πρόεδρος συνήθως είναι ο δήμαρχος. Ο νομοθέτης φρόντισε λοιπόν για την όσο γίνεται μικρότερη εμπλοκή του υπουργού και άφησε την εξουσία στα χέρια του δημάρχου.

Τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους τα ΔΗΠΕΘΕ, αυτοσχεδίασαν. Φυσικό ήταν. Ανέκδοτα έγιναν οι... δόσεις Μπρεχτ και Ιονέσκο που απήλαυσε η ελληνική επαρχία την πρώτη αυτή περίοδο. Καλλιτεχνικοί διευθυντές μάλλον άπειροι τα ξεκίνησαν και είναι οι πρώτοι που ανίχνευσαν τον χώρο και τον διαμόρφωσαν. Σιγά - σιγά ήρθαν και άλλοι να δημιουργήσουν και πολλά από αυτά, κατά περιόδους έγιναν σημαντικά, ανέβασαν σπουδαίες παραστάσεις, κέρδισαν την αγάπη του κοινού, δημιούργησαν μια γενικότερη πνευματική κίνηση στην περιοχή τους συμπαρασύροντας και άλλους φορείς (ωδεία, πινακοθήκες, ορχήστρες, χορωδίες κ.λπ.).

Η αλήθεια είναι πως τα δεκαέξι συνολικά ΔΗΠΕΘΕ που δημιουργήθηκαν δεν αντιμετωπίσθηκαν ευνοϊκά από μια «ελίτ» του τύπου. Το σλόγκαν «Δηπεθαίνουν τα ΔΗΠΕΘΕ», που εκπορεύθηκε αρχικά από καλλιτεχνικό συντάκτη γνωστού εκδοτικού συγκροτήματος, λειτούργησε τελικά ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Θέατρα στα οποία δεν μπορούσαν να παρέμβουν οι «εκλεκτικές» επιλογές διαφόρων παραγόντων της θεατρικής (και πολιτικής) ζωής του κέντρου ήταν μάλλον άχρηστα γι' αυτούς. Έπρεπε να εκλείψουν.

Σήμερα, λοιπόν, τα θέατρα αυτά σχεδόν δεν υπάρχουν. Η επιχορήγηση του υπουργείου είναι επιεικώς ανύπαρκτη. Ο νόμος που τα διέπει είναι ο ίδιος από το 1983. Πολλοί δήμαρχοι, εξ αιτίας της παντελούς αδιαφορίας του ΥΠΠΟ, «κεντάνε», κατά το κοινώς λεγόμενο. Κάνουν ό,τι τους καπνίσει. Ελάχιστα θέατρα κάνουν δικές τους παραγωγές, και βαφτίζουν «συμπαραγωγή» την σύμπραξή τους με ένα θεατρικό σχήμα του κέντρου, όπου το σχήμα αυτό κάνει όλη την καλλιτεχνική δουλειά (αποφασίζει για το έργο, τους συντελεστές, την παραγωγή) και το ΔΗΠΕΘΕ δανείζει την υλικοτεχνική του υποδομή (φορτηγά, φωτισμό, τεχνικό προσωπικό) βάζοντας απλώς το όνομά του στην αφίσα, εισπράττοντας ποσά, που σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίζουν τα ανελαστικά λειτουργικά του έξοδα (μισθούς μονίμου προσωπικού, ενοίκια, ηλεκτρικό κ.λπ).

Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, τα ΔΗΠΕΘΕ πληρώνουν μέρος της παραγωγής, για να εισπράξουν πάλι ολιγότερα!

Αποτέλεσμα όλης αυτής της κατάστασης είναι να έχουμε θέατρα κλειστά, υπολειτουργούντα, χωρίς παραγωγές, χωρίς κοινό, χωρίς θεατρική ζωή. Ανάλογη είναι και η στελέχωσή τους. Πλάι σε μερικούς ρομαντικούς πείσμονες που προσπαθούν, ήρθαν σε αυτά, ελέω κάποιων δημάρχων (ο νόμος που λέγαμε...), άνθρωποι με προσόντα τη γνωριμία ή τη... διαλλακτικότητα. Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό, όπου κάποιο ΔΗΠΕΘΕ έστειλε προϋπολογισμό στην Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων ζητώντας να καταβάλει συγγραφικά δικαιώματα... στον Νικολάι Γκόγκολ. Σε ένα οργανωμένο, επαγγελματικό, σοβαρό θέατρο δεν ήξερε κανείς ότι ο μεγάλος Ρώσος δημιουργός, ως αποθανών το 1852, δεν δικαιούται συγγραφικών δικαιωμάτων.

Η κρίση και τα Μνημόνια έχουν πλήξει θανάσιμα τον πολιτισμό. Τα θέατρα, στα οποία αναφερόμαστε, είναι τα πρώτα θύματα. Αλήθεια είναι πως εκ των πραγμάτων οι πόλεις που τα φιλοξενούν δεν μπορούν να τα συντηρήσουν. Το υπουργείο Πολιτισμού, έχοντας καταργήσει τις πενταετείς συμβάσεις, ανανεώνει κάποιες μικρής διάρκειας, ενώ καθυστερεί εγκληματικά τις ισχνότατες επιχορηγήσεις. Τα ΔΗΠΕΘΕ πεθαίνουν λοιπόν.

Η πλήρης διακοπή της λειτουργίας τους όμως δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Η υπολειτουργία τους απαξιώνει και το αγαθό του θεάτρου, αλλά και την ίδια την πνευματική υπόσταση της περιφέρειας. Ο Πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό και επιβάλλεται τόσο ως λαός, αλλά και ιδιαιτέρως ως τοπικές κοινωνίες να τον υπερασπιστούμε.

Τι μπορεί να γίνει λοιπόν ώστε η χρηστή διαχείριση να συμβαδίσει με την ποιότητα; Η λύση βρίσκεται στη συνένωση των δυνάμεων. Στη δημιουργία δηλαδή μεγαλύτερων Περιφερειακών Θεάτρων, όπου τρία, τέσσερα ή και παραπάνω θέατρα θα συνενωθούν, με βάση κυρίως τη γεωγραφική συγγένειά τους. Θα συμμετέχουν στη διοίκησή τους (Δ.Σ.) οι οικείοι δήμοι, η Περιφέρεια, (ή οι Περιφέρειες σε περίπτωση που συνενώνονται θέατρα από διαφορετικές Περιφερειακές Διοικήσεις) και ακόμα εκπρόσωποι των υπουργείων Πολιτισμού και Εσωτερικών και των εργαζομένων σε αυτά. Θα υπάρχει λοιπόν μια κεντρική διεύθυνση και οι σκηνές στις πόλεις (πρώην έδρες αυτόνομων θεάτρων) θα λειτουργούν ως σκηνές που θα φιλοξενούν όλες τις παραγωγές του Περιφερειακού Θεάτρου.

Έτσι, οι θεατρόφιλοι, θα απολαμβάνουν περισσότερες παραστάσεις και, με την οικονομία κλίμακας που θα επιτευχθεί, ίσως και αρτιότερες και πιο ποιοτικές. Το νέο, μεγαλύτερο Περιφερειακό Θέατρο θα μπορεί να αντιμετωπίζει από πιο δυνατές θέσεις τις προκλήσεις της αγοράς του θεάματος, και θα φροντίζει για την αξιοπρεπή αμοιβή των συνεργατών του.

Έδρα των συνεργατών ορίζεται η ευρύτερη περιοχή που καλύπτει το θέατρο, με ανάλογη προσαρμογή στο μισθολόγιο και στη φροντίδα για τη διαμονή των εργαζομένων. Οικονομικά, τα θέατρα αυτά θα επιχορηγούνται από τους δήμους και τα υπουργεία που προαναφέραμε. Οι δήμοι θα καλύπτουν τα ανελαστικά έξοδα και το μόνιμο προσωπικό του θεάτρου της πόλης τους και τα υπουργεία θα συνεισφέρουν για την καλλιτεχνική παραγωγή. Σημαντική παράμετρος: Τα έσοδα! Δεν φτάνει να υπάρχει άρτιο αισθητικά έργο. Θα πρέπει να ενδιαφέρει και το κοινό που καταβάλλει το αντίτιμο.

Πολλά είναι τα θετικά μιας τέτοιας συνένωσης. Καταρχάς θα λειτουργήσει η δημοκρατία. Σε ένα Δ.Σ. που απαρτίζεται από περισσότερους του ενός δημάρχους, περιφερειάρχες και υπουργεία, εκ των πραγμάτων οι αποφάσεις δεν θα παίρνονται από έναν και μόνο, αλλά από περισσότερους. Η σύνθεση απόψεων θα είναι μονόδρομος. Ακόμα θα διευκολυνθεί η διαδικασία για αξιοκρατική στελέχωση των θεάτρων. Τα δεκαέξι θέατρα, αν γίνουν τέσσερα ή πέντε, θα έχουν να διαλέξουν πραγματικά άξιους καλλιτεχνικούς διευθυντές. Ανθρώπους του θεάτρου κι όχι του δήμαρχου ή του υπουργού.

Η συνένωση δυνάμεων και η ορθολογική αντιμετώπιση του κόστους παραγωγής θα εξοικονομήσει πόρους για παράλληλες δραστηριότητες των Περιφερειακών Θεάτρων (Φεστιβάλ, Θεατρικά Εργαστήρια, κ.λπ.). Για να γίνουν τα θέατρα στην περιφέρεια κέντρα παραγωγής πολιτισμού και εκπαίδευσης, αλλά και μοχλός ενίσχυσης της οικονομίας. Μιας οικονομίας που θα λειτουργεί με σεβασμό στο κοινό, και όχι ως «αρπαχτή» αετονύχηδων επιχειρηματιών που εκμεταλλεύονται θεατρικό κοινό και εργαζόμενους.

ΥΓ.: Το παρόν κείμενο, αποτέλεσμα χρόνων ενασχόλησής μου με τον θεσμό, θα μπορούσε ν’ αποτελέσει τη βάση ενός ευρύτερου προβληματισμού για το παρόν και το μέλλον του Περιφερειακού Θεάτρου. Η υπάρχουσα κατάσταση μαραζώνει τον θεσμό, σπαταλά τα ολίγιστα ψίχουλα που δίνονται σε αυτόν και αδικεί το κοινό της περιφέρειας. Κερδισμένοι, είναι εκείνοι οι δήμαρχοι που σε πολλές περιπτώσεις τα χρησιμοποιούν ως εκλογικό εργαλείο, καθώς και η κυβέρνηση, που, διά του υπουργείου Πολιτισμού, στραγγαλίζοντάς τα, παριστάνει πως φροντίζει για τον εκπολιτισμό της ελληνικής «επαρχίας».

______________________________________
Ημ. δημ.: 07/10/2012 - εφημ. Η ΑΥΓΗ

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

Φυλή στην Τουρκία μιλάει αρχαία ελληνικά!



Μπορεί οι περισσότεροι νεοέλληνες να γνωρίζουν ελάχιστα ή να αγνοούν παντελώς την αρχαία ελληνική γλώσσα… όχι όμως και μία απομονωμένη κοινότητα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στη βορειοανατολική Τουρκία.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του βρετανικού Independent, περίπου 5.000 άνθρωποι φαίνεται ότι μιλούν μία διάλεκτο που πλησιάζει εκπληκτικά στην αρχαία ελληνική γλώσσα.
Όπως επισημαίνουν ειδικοί γλωσσολόγοι μέσω αυτής της διαλέκτου μπορούν να εξάγουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα για τη γλώσσα του Σωκράτη και του Πλάτωνα, καθώς και το πώς αυτή εξελίχθηκε.
Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην τουρκική πόλη της Τραπεζούντας, όπου κάποτε ήταν η αρχαία περιοχή του Πόντου.

Οι γλωσσολόγοι διαπίστωσαν ότι η διάλεκτος, Romeyka, μια ποικιλία από ποντιακά ελληνικά, έχει δομικές ομοιότητες με την...
...αρχαία ελληνική που δεν παρατηρούνται σε άλλες μορφές της γλώσσας που ομιλείται σήμερα. Επίσης η Romeyka παρουσιάζει και πολλές ομοιότητες με το αρχαίο λεξιλόγιο.
Όπως λέει η λέκτορας Φιλολογίας Ιωάννα Σιταρίδου του Πανεπιστημίου του Cambridge «η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί στα νέα ελληνικά. Όμως, στα Romeyka έχει διατηρηθεί».
Μια πιθανότητα είναι ότι οι ομιλητές αυτής της διαλέκτου είναι οι απευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που ζούσαν κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας πριν από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ., όταν η περιοχή αποικίστηκε αρχικά.
Αλλά είναι επίσης πιθανό να είναι απόγονοι αυτόχθονων πληθυσμών ή μίας μεταναστευτικής φυλής οι οποίοι αναγκάστηκαν να μιλούν τη γλώσσα των αρχαίων ελληνικών αποικιοκρατών.
Οι κάτοικοι της συγκεκριμένης περιοχής είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, γι΄ αυτό και είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Τουρκία μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923.


_____________________________
Παρασκευή, 12 Οκτώβριος 2012 09:45 epikaira.gr

Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2012

Ζαν Πολ Σαρτρ (1905-1980) - Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας, που αρνήθηκε να παραλάβει το Νόμπελ Λογοτεχνίας που του απονεμήθηκε το 1964



Ο Ζαν Πολ Σαρτρ (Jean Paul Sartre) γεννήθηκε στο Παρίσι στις 21 Ιουνίου του 1905. Σπούδασε Φιλοσοφία και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δραστηριότητα. Μετά τη λήξη του, ίδρυσε μαζί με τον Μορίς Mερλό Ποντί το περιοδικό «Σύγχρονοι Καιροί». Σύντροφος της ζωής του υπήρξε η Σιμόν ντε Μποβουάρ, αν και δεν παντρεύτηκαν ποτέ.

Επηρεασμένος από τη γερμανική φιλοσοφία του υπαρξισμού και απορρίπτοντας τον μπολσεβικισμό, ο Σαρτρ υποστήριζε ένα νέο ουμανισμό, σ’ ένα κόσμο χωρίς την ανάγκη θεού. Τις ιδέες του κατόρθωσε να τις περάσει και μέσα από τα μυθιστορήματα και τα θεατρικά του έργα. Λόγω της αθεϊστικής στάσης του, όλα τα βιβλία του τοποθετήθηκαν από την καθολική εκκλησία στη λίστα των απαγορευμένων.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, μετά την καταστολή των εργατικών κινητοποιήσεων στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, ο Σαρτρ θεώρησε αποτυχημένο τον αγώνα του για πολιτικό και κοινωνικό μετασχηματισμό. Όταν στις 22 Οκτωβρίου του 1964 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, αρνήθηκε να το παραλάβει, γιατί θεώρησε ότι επιβραβεύεται η τοποθέτησή του ενάντια στα κομμουνιστικά καθεστώτα. Κάτι που -όπως υποστήριξε- θα μείωνε το γόητρο της συγγραφικής του δουλειάς.
Ο Ζαν Πολ Σαρτρ πέθανε στις 15 Απριλίου του 1980.


Αποφθέγματα - Γνωμικά - Ρήσεις


  • «Η κόλαση είναι οι άλλοι άνθρωποι.»
  • «Ο άνθρωπος δεν μπορεί να βουληθεί τίποτα, παρά μόνο αν έχει πρώτα καταλάβει ότι πρέπει να στηρίζεται μόνο στον εαυτό του.»
  • «Ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος.»
                                
                          *απότο:http://www.sansimera.gr/biographies/13#ixzz28Y6ISaOL

Ειδήσεις